Jan Kochanowski

Jan Kochanowski największy poeta polski przed Mickiewiczem. Urodził się w 1530 roku w Sycynie, zmarł nagle 22 VIII 1584r. w Lublinie, a pochowany został w Zwoleniu. Pochodził z rodziny szlacheckiej, jego dwaj bracia Mikołaj i Andrzej również zapisali się w dziejach literatury polskiej. Naukę i studia odbywał w Krakowie, w Królewcu (był tu dwukrotnie) i w Padwie (przebywał tu z przerwami ponad 4 lata). Piętnastoletni okres studiów i podróży zamknął Kochanowski wycieczką do Francji i w połowie maja 1559 roku trasą przez Niemcy, na stałe powrócił do kraju, jako w pełni ukształtowany humanista i renesansowy poeta. Kolejne 15 lat przeżył Kochanowski w otoczeniu dworu królewskiego. Utrzymywał ścisłe związki z dworem podkanclerza i biskupa Filipa Padniewskiego, rodziną Firlejów, Janem Zamojskim. Był jednym z sekretarzy królewskich Zygmunta Augusta na dworze w Krakowie. Z tego okresu pochodzą pierwsze utwory poety. Z dworem rozstał się około 1574 roku – już po elekcji i koronacji Henryka Walezego. Po niepowodzeniach w działalności politycznej osiadł w rodzinnym Czarnolesie, gdzie ożenił się z Dorotą Podlodowską (córką wybitnego posła i mówcy sejmowego z czasów Zygmuntowskich) i oddał się swojej twórczości. Małżeństwo było bardzo szczęśliwe, mieli liczne potomstwo, same córki, już po śmierci poety urodził się syn – pogrobowiec. Kochanowski okazał się zamiłowanym gospodarzem wiejskim. Z Czarnolasu poeta ruszał się niechętnie. Główne jego dzieła: hymn „Czego chcesz od nas Panie”, „Pieśń o Potopie”, poemat dydaktyczny „Szachy”, powieść biblijna „Zuzanna”, ukochane dzieło poety „Fraszki”, „Psałterz”, „Pieśni”, „Odprawa posłów greckich”, „Treny” (poemat bólu rodzicielskiego po śmierci trzydziestomiesięcznej córki Urszuli).

 Kochanowski był pierwszym polskim poetą – artystą, wpływ jego na rozwój poezji polskiej był olbrzymi. Naśladowano go w XVI i XVII wieku, ale żaden ze współczesnych nie dorównał mu. Na jego utworach kształcili się romantycy polscy, wysoko go cenili Mickiewicz i Słowacki.